สงครามนโปเลี่ยน

 สงครามนโปเลียน (Napoleonic Wars) เป็นสงครามต่อเนื่องที่เกี่ยวข้องกับจักรวรรดิฝรั่งเศสของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 และพันธมิตรต่าง ๆ ของยุโรป และฝ่ายพันมิตรต่อต้านที่เริ่มขึ้นราว ค.ศ. 1803 และไม่ได้สิ้นสุดลงจนกระทั่งปี ค.ศ. 1815 สงครามนโปเลียนเป็นสงครามที่มีสาเหตุมาจากการปฏิวัติฝรั่งเศสใน ปี ค.ศ. 1789 ซึ่งเป็นการปฏิวัติที่เปลี่ยนรูปแบบของกองทัพยุโรปอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ โดยเฉพาะการระบบการเกณฑ์ทหารแบบใหม่ กองทหารฝรั่งเศสขยายตัวและมีอำนาจมากขึ้นอย่างรวดเร็ว และได้รับชัยชนะต่อประเทศต่าง ๆ ในยุโรป แต่ก็สิ้นสุดลงอย่างรวดเร็วเมื่อได้รับความพ่ายแพ้อย่างยับเยินในการรุกรานรัสเซียใน ค.ศ. 1812 ในที่สุดจักรวรรดินโปเลียนก็มาพ่ายแพ้อย่างสิ้นเชิงที่เป็นผลให้มีการรื้อฟื้นราชวงศ์บูร์บงขึ้นครองฝรั่งเศสอีกครั้ง ผลของสงครามนโปเลียนทำให้จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ถูกยุบ และทำให้อำนาจของจักรวรรดิสเปนในการควบคุมอาณานิคมอ่อนแอลง ที่เป็นการเปิดโอกาสให้เกิดการปฏิวัติขึ้นในลาตินอเมริกา นอกจากนั้นสงครามก็ทำให้จักรวรรดิบริติชกลายมาเป็นจักรวรรดิมหาอำนาจต่อมาอีกหนึ่งร้อยปี

ความเห็นที่ยังไม่ตกลงกันได้คือความเห็นที่เกี่ยวกับว่าเมื่อใดที่สงครามการปฏิวัติฝรั่งเศสสิ้นสุดลง และเมื่อใดที่สงครามนโปเลียนเริ่มขึ้น วันเริ่มต้นอาจจะเป็นวันที่ 9 พฤศจิกายน ค.ศ. 1799 ซึ่งเป็นวันที่นโปเลียนยึดอำนาจในฝรั่งเศสด้วยการรัฐประหารวันที่ 18 บรูแมร์ (ในปีที่ 7 ตามปฏิทินสาธารณรัฐฝรั่งเศสในยุคนั้น) หรือวันที่ 18 พฤษภาคม ค.ศ. 1803 เมื่อมีการประกาศสงครามระหว่างบริเตนและฝรั่งเศสที่ทำให้ช่วงเวลาของความ สันติในยุโรประหว่าง ค.ศ. 1792 ถึง ค.ศ. 1814 ต้องมาสิ้นสุดลง หรือเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1804 เมื่อนโปเลียนสวมมงกุฎเป็นจักรพรรดิ

สงครามนโปเลียนยุติลงหลังจากที่นโปเลียนได้รับความพ่ายแพ้ในยุทธการที่วอเตอร์ลู เมื่อวันที่ 18 มิถุนายน ค.ศ. 1815 และการลงนามในสนธิสัญญาปารีสครั้งที่สองในปีเดียวกัน